Uprawnienia Ratownika Wodnego
Podstawę prawną określającą wymagane dokumenty i uprawnienia ratowników do wykonywania ratownictwa wodnego w tym pracy na wyznaczonych obszarach wodnych (kąpielisko, miejsce wykorzystywane do kąpieli, pływalnię oraz inne obiekty dysponujące nieckami basenowymi) stanową akty prawne:
• Ustawa z dnia 18 sierpnia 2011 roku o bezpieczeństwie osób przebywających na obszarach wodnych (Dz. U. nr 208 poz.1240 z 2011 roku);
• Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 23 stycznia 2012 roku w sprawie minimalnych wymagań dotyczących liczby ratowników wodnych zapewniających stałą kontrolę wyznaczonego obszaru wodnego (Dz. U. poz. 108 z 2012 roku);
• Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 21 czerwca 2012 roku w sprawie szkoleń w ratownictwie wodnym (Dz. U. poz. 747 z 2012 roku).
W myśl art. 2 pkt 5 ustawy z dnia 18 sierpnia 2011 roku, która weszła w życie 1 stycznia 2012 roku o bezpieczeństwie osób przebywających na obszarach wodnych (Dz. U. nr 208 poz.1240 z 2011 roku), ratownikiem wodnym jest osoba, która łącznie spełnia następujące warunki:
1. posiada wiedzę i umiejętności z zakresu ratownictwa i technik pływackich oraz inne kwalifikacje przydatne w ratownictwie wodnym;
2. spełnia wymagania określone w art. 13 ust. 1 ustawy z dnia 8 września 2006 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym (Dz. U. z 2013 r. poz. 757, z późn. zm.), tj.:
a. posiada pełną zdolność do czynności prawnych,
b. jest zatrudniona lub pełni służbę w jednostkach współpracujących z systemem Państwowego Ratownictwa Medycznego lub jest członkiem tych jednostek,
c. posiada ważne zaświadczenie o ukończeniu kursu w zakresie kwalifikowanej pierwszej pomocy i uzyskaniu tytułu ratownika,
d. jej stan zdrowia pozwala na udzielanie kwalifikowanej pierwszej pomocy;
3. jest zatrudniona lub pełni służbę w podmiocie uprawnionym do wykonywania ratownictwa wodnego lub jest członkiem tego podmiotu.
Posiada wiedzę i umiejętności z zakresu ratownictwa.
Warunek „posiadania wiedzy i umiejętności z zakresu ratownictwa” spełnia osoba, która ukończyła szkolenie ratowników wodnych organizowane na zasadach określonych w przepisach rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 21 czerwca 2012 r. w sprawie szkoleń w ratownictwie wodnym (Dz. U. z 2012 r. poz. 474) lub uzyskała przed dniem wejścia w życie ustawy, tj. przed 1 stycznia 2012 r. uprawnienia ratownika na podstawie przepisów obowiązujących do tego dnia (art. 41 ustawy). Przed dniem wejścia w życie ustawy specjalistyczne organizacje ratownicze takie jak: WOPR, Mazurskie WOPR oraz Mazurska Służba Ratownicza, uprawnione były m.in. do „organizowania oraz prowadzenia szkolenia służby ratowniczej oraz do nadawania stopni ratowniczych i określania uprawnień do prowadzenia działań ratowniczych, w zależności od posiadanych kwalifikacji”.
Ustawodawca, w art. 41 ogólnie wskazał, iż chodzi o zachowanie uprawnień ratownika, bez wskazywania konkretnych stopni ratowniczych nadawanych przez WOPR i pozostałe podmioty. Oznacza to, że swoje uprawnienia zachowały wszystkie osoby posiadające którykolwiek ze stopni ratowniczych nadawanych przez WOPR tj. Młodszy Ratownik WOPR, Ratownik WOPR, Ratownik Wodny Pływalni, Ratownik Wodny Śródlądowy i Morskich, Ratownik Wodny Morski, Starszy Ratownik i pozostałe organizacje ratownicze. W świetle przepisu art. 2 pkt 5 ustawy osoby te niewątpliwie posiadają „wiedzę i umiejętności z zakresu ratownictwa wodnego”, i o ile spełniają pozostałe warunki określone w tym przepisie mogą zostać uznane za ratowników wodnych.
Dokumentem potwierdzającym odbycie szkolenia ratowników wodnych jest zaświadczenie, którego wzór stanowi załącznik nr 3 do rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 21 czerwca 2012 r. w sprawie szkoleń w ratownictwie. Natomiast dokumentami potwierdzającymi posiadanie wiedzy i umiejętności z zakresu ratownictwa wodnego przez osoby, które na podstawie przepisów obowiązujących do dnia wejścia w życie ustawy uzyskały uprawnienia z zakresu ratownictwa wodnego – z uwagi na to, że obowiązujące wcześniej przepisy nie określały formalnych wzorów dokumentów w tym zakresie – mogą być: np. legitymacja członkowska z dokonanym wpisem o posiadanym stopniu ratowniczym, akt nadania danego stopnia ratowniczego, itp.
Inne kwalifikacje przydatne w ratownictwie wodnym
Ustawodawca nie określił wprost, jakiego rodzaju innymi kwalifikacjami powinien się legitymować ratownik wodny. Z brzmienia art. 2 pkt 5 ustawy wynika, iż owe inne kwalifikacje, powinny być „kwalifikacjami przydatnymi w ratownictwie wodnym”. Biorąc z kolei pod uwagę definicję ratownictwa wodnego, powinny być to kwalifikacje związane z prowadzeniem działań ratowniczych na obszarze wodnym (art. 2 pkt 4 ustawy). W świetle powyższego, za kwalifikacje przydatne w ratownictwie wodnym należy uznać np. patenty żeglarskie, uprawnienia sternika, płetwonurka oraz umiejętności nabyte w trakcie kursów specjalistycznych organizowanych przez WOPR oraz pozostałe organizacje ratownicze.
Wymagania określone w art. 13 ust. 1 ustawy z dnia 8 września 2006 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym.
Kolejnym warunkiem, jaki musi spełniać ratownik wodny to warunek: spełniania wymagań określonych w art. 13 ust. 1 ustawy z dnia 8 września 2006 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym (Dz. U. z 2013 r. poz. 757, z późn. zm.), tj.:
a. posiadać pełną zdolność do czynności prawnych,
b. być zatrudnionym lub pełnić służbę w jednostkach współpracujących z systemem Państwowego Ratownictwa Medycznego, lub być członkiem tych jednostek,
c. posiadać ważne zaświadczenie o ukończeniu kursu w zakresie kwalifikowanej pierwszej pomocy i uzyskaniu tytułu ratownika,
d. posiadać stan zdrowia pozwalający na udzielanie kwalifikowanej pierwszej pomocy;
Pełna zdolność do czynności prawnych.
Zgodnie z ustawą z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. poz. 121, z późn. zm.) – art. 10-12 – pełną zdolność do czynności prawnych nabywa się z chwilą uzyskania pełnoletniości. Pełnoletnim jest ten, kto ukończył lat osiemnaście.
Zaświadczenie o ukończeniu kursu w zakresie kwalifikowanej pierwszej pomocy i uzyskaniu tytułu ratownika.
Za spełniającą wymagania, o których mowa w art. 13 ust. 1 ustawy z dnia 8 września 2006 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym może być uznana osoba, która posiada zaświadczenie o ukończeniu szkolenia w zakresie kwalifikowanej pierwszej pomocy i uzyskaniu tytułu ratownika, zdobytego na zasadach określonych przez przepisy rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji oraz Ministra Obrony Narodowej z dnia 12 grudnia 2008 r. w sprawie szkoleń w zakresie kwalifikowanej pierwszej pomocy (Dz. U. Nr 229, poz. 1537, z późn. zm.).
Ustawa nie zawiera wyłączeń w zakresie obowiązku posiadania ważnego zaświadczenia o ukończeniu kursu w zakresie kwalifikowanej pierwszej pomocy i uzyskaniu tytułu ratownika. W związku z powyższym, każda osoba – nawet taka, która posiada kwalifikacje do wykonywania zawodu ratownika medycznego – która chce być ratownikiem wodnym, powinna spełniać wymagania określone w art. 2 pkt 5 ustawy, w tym powinna posiadać ważne zaświadczenie o ukończeniu kursu w zakresie kwalifikowanej pierwszej pomocy i uzyskaniu tytułu ratownika.
Być zatrudnionym lub pełnić służbę w jednostkach współpracujących z systemem Państwowego Ratownictwa Medycznego, lub być członkiem tych jednostek.
Aktualna lista podmiotów uprawnionych do wykonywania zadań ratownictwa wodnego
Zatrudnienie osoby np. na pływalni lub na kąpielisku przez Gminę lub innego zarządzającego wyznaczonym obszarem wodny, jeżeli podmiot ten nie jest uprawniony do wykonywania ratownictwa wodnego (nie znajduje się na liście podmiotów uprawnionych do wykonywania zadań z zakresu ratownictwa wodnego) to takie zatrudnienie lub dyżur nie spełnia ostatniego z wymogów tj.: „zatrudnienia lub pełnienia służby w podmiocie uprawnionym do wykonywania ratownictwa wodnego”.
Zatem aby spełnić ostatni warunek należy być zatrudnionym lub pełnić służbę w jednostce współpracującej z systemem Państwowego Ratownictwa Medycznego, lub być członkiem tej jednostki np. Stowarzyszenia Rekreacyjno-Sportowego Delphinus Sport Promotion (podmiotu uprawnionego do wykonywania ratownictwa wodnego na podstawie decyzji Ministra Spraw Wewnętrznych nr MSW DRIOL-NRGW-0272-18/2012).
